Wanneer een naaste komt te overlijden, komt er veel op u af. Door de persoonlijke betrokkenheid bij een overlijden van iemand uit een directe omgeving is het heel begrijpelijk dat iedereen op dat moment zelf keuzes kan maken omtrent een uitvaart. Een uitvaartverzorger kan dan een houvast vormen. Dit is de steunpilaar die de organisatie van de uitvaart in grote banen voor u kan leiden. Een uitvaartverzorger, ook wel uitvaartleider, begrafenisondernemer of uitvaartondernemer genoemd, zorgt voor de overledene en begeleidt nabestaanden bij het regelen van de uitvaart. Hij/Zij zorgt ervoor dat de uitvaart verloopt volgens de wensen van de nabestaanden en regelt al het papierwerk. De uitvaartverzorger neemt veel werk uit handen van de nabestaanden, zodat zij in alle rust afscheid kunnen nemen van de overledene.
Eerste contact
Na een overlijden is de uitvaartverzorger vaak één van de eersten die gebeld wordt, op het moment dat de overledene in het bezit was van een uitvaartverzekering. Hij vangt de nabestaanden op. Hij controleert of er een arts is geweest om het overlijden vast te stellen. Hij vraagt naar de overledene om erachter te komen wie hij of zij was en hoe hij of zij in het leven stond. Hij achterhaalt of de overledene zelf wensen had over zijn of haar uitvaart. Hij bespreekt met de nabestaanden het proces van de uitvaart. In zeer korte tijd moet er veel geregeld worden. De uitvaartverzorger zet de lijnen uit en zorgt dat er rust is voor de nabestaanden om keuzes te maken.
Zorg voor de overledene
De overledene moet opgebaard worden. De uitvaartverzorger zorgt dat het lichaam, indien nodig, vervoerd wordt naar de plek van opbaring. Meestal is dit thuis of in een rouwcentrum. De uitvaartverzorger verzorgt het lichaam zelf of begeleidt familieleden of vrienden hierin. Het kan ook zijn dat de verpleging of thuiszorg dit doet. Verzorging van het lichaam houdt in dat de ogen en de mond gesloten worden. Als iemand vies is, wordt hij of zij gewassen. Bij een ongeval kunnen lichaamsdelen gerestaureerd worden. De overledene wordt aangekleed. De uitvaartverzorger zorgt ervoor dat het lichaam gekoeld wordt.
Regelen uitvaart
De uitvaartverzorger begeleidt de nabestaanden bij het maken van alle keuzes. Wordt er gekozen voor crematie of begrafenis? Welk soort kist of lijkwade is gewenst? Hoe moet de rouwkaart eruit komen te zien? De tekst voor de rouwkaart en de rouwadvertentie moet opgesteld worden. Er moeten keuzes gemaakt worden betreffende bloemen, vervoer, muziek, koffie en thee. De inhoud van de afscheidsdienst moet vastgesteld worden. Er moet nagedacht worden over te gebruiken rituelen en symbolen en de rol die kinderen spelen tijdens de uitvaart. Misschien is er ook een wens om foto- en/of video-opnamen te laten maken. De uitvaartverzorger zet alle ideeën en wensen op een rij, vertaalt de ideeën naar de praktijk, wijst op alternatieven en brengt je eventueel in contact met mensen die ervoor kunnen zorgen dat wensen gerealiseerd worden.
De uitvaartverzorger zorgt ervoor dat keuzes uitgevoerd worden. Hij bestelt de kist of lijkwade. Hij reserveert de begraafplaats of het crematorium. Hij regelt de uitvaartdienst in de kerk of het rouwcentrum. Hij zorgt dat de rouwadvertentie tijdig geplaatst wordt. Hij laat de rouwkaarten drukken.
In het hele proces tast de uitvaartverzorger continu af wat de nabestaanden zelf willen doen en waarvan ze graag willen dat het hen uit handen wordt genomen. De uitvaartverzorger zal de nabestaanden begeleiden bij het maken van keuzes, maar niet zelf de keuzes maken. Zo kan er gekozen worden voor een standaard rouwkaart, maar kan de kaart ook helemaal zelf ontworpen worden met tekening of foto. De tekst kan zelf geschreven worden of er kan gekozen worden uit standaard teksten. Tijdens de dienst kunnen nabestaanden de kist zelf dragen of laten dragen door derden. Met muziek zijn er mogelijkheden om zelf te zingen of muziek te maken, een koor in te schakelen of om muziek af te spelen van CD of andere digitale apparatuur. Familie, vrienden, collega’s of kennissen kunnen spreken tijdens de afscheidsdienst of er kan gevraagd worden of de uitvaartverzorger iets wil zeggen. Koffie en thee met een plakje cake kan vervangen worden door een lunch of er kan een cateraar ingehuurd worden. Er zijn tegenwoordig zeer veel mogelijkheden voor het zo persoonlijk mogelijk maken van het afscheid. De uitvaartverzorger ondersteunt en faciliteert bij het uitvoeren van de ideeën.
Tijdens uitvaart
De uitvaartverzorger heeft tijdens de uitvaart de verantwoordelijkheid om de plechtigheid goed te laten verlopen. Hij is op de achtergrond aanwezig, is aanspreekbaar voor nabestaanden en coördineert de uitvaart. Hij zorgt voor de instructie van chauffeurs en catering en de afstemming met alle betrokken derde partijen. Eventueel kondigt hij sprekers tijdens de afscheidsdienst aan en zegt een welkomst- en dankwoord.
Papierwerk
Indien nabestaanden dit wensen, kan de uitvaartverzorger aangifte doen van overlijden bij de gemeente. Hij controleert het naleven van de wettelijke verplichtingen ten aanzien van de uitvaart. Hij stelt een begroting op voor de uitvaartkosten. Na afloop van de uitvaart regelt de uitvaartverzorger alle administratieve taken rond verzekeringen en overlijdensakte.
Nazorg
Na de uitvaart houdt de uitvaartverzorger een afsluitend gesprek. Hierin wordt teruggekeken op de uitvaart en wordt gecontroleerd of aan de verwachtingen voldaan is. Tevens kan de behoefte aan nazorg besproken worden. Na de uitvaart moet er nog veel geregeld worden op administratief gebied, zoals het verdelen van de erfenis, het opzeggen van abonnementen en eventueel het leegruimen van het huis. Ook op emotioneel gebied is er veel te verwerken. Uitvaartverzorgers verlenen deze nazorg op praktisch en/of financieel gebied zelf of ze kunnen je doorverwijzen naar organisaties die hierbij kunnen helpen.