De schouwarts is degene die vast moet stellen of iemand daadwerkelijk is overleden. Daarnaast is de schouwarts degene die na probeert te gaan, waaraan de overledene is komen te overlijden. Dit wordt ook wel de lijkschouwing genoemd. De doodsoorzaak is belangrijk om vast te stellen, aan de hand hiervan kan namelijk worden bepaald of het hier wel een natuurlijke dood betreft. Op het moment dat het geen natuurlijke dood betreft, kan er sprake zijn van een misdrijf. Als de schouwarts dit vermoedt, zal de recherche er bij worden gehaald en er een onderzoek worden ingesteld.
Wie vervult de rol van schouwarts?
Normaal gesproken vervult de plaatselijke huisarts de rol van schouwarts. Dit is in veel gevallen de huisarts die de overledene al in behandeling had. Op het moment dat de huisarts niet beschikbaar is, zal deze rol worden vervuld door iemand anders die deze taak op zich zal nemen. Dit kan bijvoorbeeld een arts uit het ziekenhuis zijn, die op dat moment beschikbaar is.
Wanneer is het nodig om een schouwarts te bellen?
Op het moment dat iemand al langere tijd ziek is, komt de dood niet als verrassing. In dit geval is de huisarts al langer betrokken bij de overledene en weet de huisarts wanneer iemand ongeveer zal komen te overlijden. In dit geval zal de huisarts contact hebben met de nabestaanden op het moment dat het bijna zover is. In het geval van euthanasie is het moment van overlijden feitelijk vooraf al bepaald en zal de huisarts, die ook de rol van schouwarts vervult, waarschijnlijk aanwezig zijn bij het overlijden. Op het moment dat iemand plotseling komt te overlijden en deze persoon is niet onder doktersbehandeling, kan ook de huisarts worden gebeld. Als u iemand vindt die u niet kent en overleden is, doet u er het beste aan om 112 te bellen.
Lijkschouwing met als conclusie een niet natuurlijke doodsoorzaak
Op het moment dat de lijkschouwer constateert dat de overledene geen natuurlijke dood is gestorven, kan er sprake zijn van een ernstig ongeval, maar ook van een misdrijf. In dit geval zal het proces na het overlijden anders zijn dan in het geval van een natuurlijke dood. Op het moment dat het geen natuurlijke dood betreft, zal het lijk in beslag worden genomen. Zo staat dit namelijk in de wet. Er mag niets meer aan het lichaam worden veranderd, dit kan namelijk nadelige gevolgen hebben voor het onderzoek. Ook mogen er bijvoorbeeld geen juwelen of kleding af worden gedaan van de overledene. Vervolgens zal er een vervolgonderzoek plaatsvinden, waarin er nog nauwkeuriger wordt gekeken naar de doodsoorzaak. In veel gevallen komen hier ook mensen bij van de recherche. Als er geconcludeerd wordt dat er sprake is van een misdrijf, zal er contact op worden genomen met de officier van justitie. Vanaf dit moment heeft de schouwarts geen rol meer in het geheel en houdt zijn of haar taak op.
Lijkschouwing in bijzondere gevallen
Op het moment dat iemand komt te overlijden onder de achttien jaar, wordt er een ander proces in werking gesteld. Hierbij zal de reguliere schouwarts samen met de gemeentelijke schouwarts het onderzoek gaan doen. Hierbij moeten zij gezamenlijk een conclusie trekken of het hier om een natuurlijke dood gaat of een onnatuurlijke dood. In het geval dat iemand in het buitenland komt te overlijden betekent dit dat een buitenlandse schouwarts de doodsoorzaak moet vaststellen. Of u hiervoor verzekerd bent kunt u terugvinden in de polisvoorwaarden. De kosten voor repatriëring en bijvoorbeeld de schouwarts kunnen in het buitenland nogal flink oplopen. Het is dan ook verstandig om u hiervoor goed te verzekeren. Het is vervelend als nabestaanden hiermee worden geconfronteerd. Als iemand in het buitenland komt te overlijden levert dit voor nabestaanden veel verdriet op. Het regelen op afstand van zaken is iets wat hier nog bij komt, wat over het algemeen veel stress oplevert, nog los van de extra kosten die dit met zich meebrengt. Als dit allemaal van tevoren goed geregeld is, geeft dit veel rust.
